Adli tatilin bitiminde yapılan adli yıl açılış törenleri güzel bir yargı geleneği olarak 1943 yılından beri sürdürülmekteydi. Son yıllara kadar bu törenler Cumhurbaşkanı, TBMM başkanı, başbakan, yüksek mahkeme başkanları, savunmayı temsilen Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı, siyasi parti başkanları gibi bir çok kişinin katılımıyla Yargıtay binası içinde yapılır, törende Yargıtay Başkanı ve TBB Başkanı birer konuşma yaparlardı. Böylelikle yargının sorunları hem kamuoyuna hem de doğrudan muhataplarına anlatılmış olurdu. Devletin en üst düzey yetkililerinin ve siyasi parti başkanlarının Yargıtay binasına gelmesi, konuşmaları dinlemesi yargının, yasama ve yürütme erkinden ayrı, bağımsız bir erk olduğunun tescili mahiyetindeydi.
Her geçen gün biraz daha otoriterleşen Erdoğan rejimi bu güzel geleneği de ortadan kaldırdı. TBB Başkanı Metin Feyzioğlu’nun 2014 yılında Danıştay’ın 146. Yıldönümü törenindeki konuşmasından rahatsız olan dönemin Başbakanı Erdoğan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün törende olmasını umursamaksızın, devlet geleneğini çiğneyerek, Feyzioğlu’na fiili tepki de göstererek salonu terketti.
Bu olay sonrası, Erdoğan 2014 yılı Adli Yıl Açılış Töreni’nde Feyzioğlu’na konuşma yaptırılmamasını istedi. O tarihte hala yürütmeye karşı bağımsızlığını korumaya çalışan Yargıtay, Erdoğan’ın talebini yargı bağımsızlığına aykırı bularak reddetti. Bunun üzerine iktidar kanadı Yargıtay’ı protesto etti ve törene katılmadı.
Bu törenin ertesi günü, 2 Eylül’de, Adalet Bakanı Bozdağ, Yargıtay’ın Erdoğan yerine Feyzioğlu’nu tercih etmesinin ‘saygısızlık’ olduğunu belirterek, adli yıl açılış törenlerinin yapılmasına dayanak olan Yargıtay Kanunu’nun ilgili maddesinin kaldırılacağını açıkladı. Nitekim bahse konu madde, 12 Kasım 2014’de kaldırıldı. (1)
2015 yılında adli yıl açılış töreni yine Yargıtay’da yapıldı ancak iktidarın baskısı sonucu TBB Başkanı’nın konuşmasına izin verilmedi. 2016 yılında ise, 15 Temmuz kontrollü darbe teşebbüsünü bahane eden Erdoğan, 2016 yılı adli yıl açılış törenini Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yaptırdı. Erdoğan’ın salona girmesiyle yüksek mahkeme üyeleri dahil tüm hakim ve savcılar ayakta Erdoğan’ı selamlayarak dakikalarca alkışladılar. (2)
Bu, yargının Saray’a bağlılığında yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Artık hakim ve savcılarla ilgili önemli toplantı ve törenler Saray’da yapılacaktı. Bu bağlamda, hakim ve savcıların mesleğe atanma/kura törenleri Saray’da yapılmaya başlandığı gibi (3), istinaf mahkemeleri açılış toplantısı başkan, başsavcı, üye ve savcılarının cübbeleriyle katılımı zorunlu tutularak Saray’da yapılacaktı. (4)
Son olarak, 2018 Adli Yıl Açılış Töreni’ndeki görüntüler, ‘yargıda Saray geleneği’ni bir kez daha gündeme getirdi. Öncelikle, Saray’da yapılan törene Yargıtay ve Danıştay üyeleri dahil Ankara’da görev yapan tüm hakim ve savcıların katılımı zorunlu tutuldu. (5)
Hakim ve savcılar ellerinde cübbelerle Saray’a, adeta seçim mitingine götürülüyor gibi, belediye otobüsleriyle (AKP seçim meydanlarına aynı yöntemle taşıma yapması nedeniyle eleştirilmişti) taşındılar. (6)
Otobüslerde yer bulma yarışına giren hakim ve savcılar otobüs sayısının azlığı nedeniyle, gidişte ve dönüşte ayakta, balık istifi taşındılar.
Hakim ve savcıların, hakim ve savcı saygınlığından oldukça uzak durumdaki görüntüleri, adeta halkın Saray’a bağlılığını güçlendirmeye yönelik bir propaganda malzemesi niteliğindeydi.
Tüm hakim ve savcılar, adeta birer şüpheli gibi, iki ayrı noktada x-ray cihazı ile arandıktan sonra Saray’a alındılar.
Törende konuşan Yargıtay Başkanı İsmail Hakkı Cirit, kendilerinin sosyal ve özlük haklarını iyileştirdiğinden bahisle Erdoğan’ı iltifat yağmuruna tuttu ve dini referanslı bir konuşma yaptı. (7)
Törende dikkat çeken bir başka nokta ise, Saray’dan çıkarken hakim ve savcıların bir ellerinde cübbe, diğer ellerinde ise beyaz birer hediye poşeti taşımalarıydı.
Kaynaklar:
1. https://onedio.com/haber/adli-yil-acilis-torenine-son-362211 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/adli-yil-acilis-toreni-kalkti-27566137
2. https://www.evrensel.net/haber/289093/hakim-ve-savcilar-sarayda-erdogani-ayakta-alkisladi
3. https://odatv.com/hakim-ve-savcilar-da-sarayda-secilecek–0910161200.html
4. http://www.cumhuriyet.com.tr/m/haber/turkiye/566293/_1500_hakim_ve_savci_Saray_a_cagrildi__katilim_ve_cubbe_zorunlu_.html
5. http://www.diken.com.tr/katilim-zorunlu-okul-servisi-degil-yargitay-hakim-ve-savcilari-bestepeye-tasiniyor/
6. http://www.diken.com.tr/katilim-zorunlu-okul-servisi-degil-yargitay-hakim-ve-savcilari-bestepeye-tasiniyor/
7. http://www.cumhuriyet.com.tr/m/haber/turkiye/1072551/Ataturk_suz__muhalefetsiz__hadisli_adli_yil_acilisi.html https://www.evrensel.net/haber/360497/adli-yil-saray-catisi-altinda-acildi-bagimsiz-mahkeme-ovuldu
